Telefonumuza ya da tabletimize her gün onlarca uygulama indiriyoruz. Peki bu uygulamalardan hangileri güvenilir, hangileri gizlice verilerimizi topluyor, hatta bizi izliyor olabilir? “Şüpheli bir uygulama nasıl tanınır?” sorusunun cevabını bilmek, kişisel veri güvenliğimizin ilk adımıdır.
Bu yazıda, şüpheli bir uygulamayı nasıl tanıyacağınızı, nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve riskli uygulamalardan nasıl korunacağınızı adım adım anlatıyoruz.
Geliştirici Bilgisine Mutlaka Bakın
Bir uygulama indirmeden önce, uygulamanın geliştiricisini kontrol edin. Tanınmış şirketler veya sık güncelleme yapan geliştiriciler genellikle daha güvenilirdir.
- “Google LLC”, “Microsoft Corporation”, “Adobe Inc.” gibi bilindik isimler tercih sebebidir.
- Geliştirici hakkında hiçbir bilgi yoksa, dikkatli olun!
Uygulama İzinlerine Göz Atın
Bir fener uygulaması neden mikrofon izni ister? Ya da bir hesap makinesi neden rehberinize ulaşmak ister Uygulamanın istediği izinler, en büyük alarm işaretlerinden biridir.
Şüpheli izin örnekleri:
- Kamera ve mikrofon erişimi (fotoğraf uygulaması değilse)
- SMS gönderme ve alma izni
- Rehber ve arama geçmişine erişim
- Arka planda çalışmaya devam etme
💡 İpucu: Android cihazlarda uygulama yüklenmeden önce hangi izinleri isteyeceği görülebilir. iOS’ta ise yükledikten sonra manuel izin yönetimi yapılabilir.
Uygulama Yorumlarını ve Puanlarını İnceleyin
Uygulamanın mağazadaki yorumlarına mutlaka göz atın. Şunlara dikkat edin:
- Sürekli düşük puanlar varsa
- Kullanıcılar “bilgilerimi çaldı”, “telefonum yavaşladı” gibi yorumlar yapmışsa
- 5 yıldız verenlerin çoğu benzer kelimelerle yorum yapmışsa (bot olabilir)
Bu durumda uygulamadan uzak durmakta fayda var.
Uygulamanın Boyutu ve Açıklaması Tutarlı mı?
Bazı zararlı uygulamalar, işlevine göre aşırı küçük ya da büyük dosya boyutuna sahip olabilir. Ayrıca uygulamanın açıklama metni;
- Eksikse,
- Kötü Türkçeyle yazılmışsa,
- Anlamsız cümlelerle doluysa,
muhtemelen kopyalanmış, hızlıca hazırlanmış ve güven vermeyen bir uygulamayla karşı karşıyasınız.
Reklam Sayısı ve Türü
Bir uygulamayı kullanırken her dokunuşta açılan reklamlar, sizi sadece rahatsız etmez; aynı zamanda veri toplamak için çalışan arka plan kodlarının olduğunu gösterebilir.
Aşırı reklam gösteren uygulamalarda dikkatli olun çünkü:
- Reklamlar üzerinden zararlı yazılımlar bulaşabilir.
- Sizi üçüncü parti sitelere yönlendirebilir.
- Gizliliğinizi ihlal edebilir.
Cihaz Performansınızı İzleyin
Uygulamayı yükledikten sonra:
- Telefonunuz yavaşladıysa
- Pil çok hızlı tükeniyorsa
- Veri kullanımı arttıysa
bu uygulama arka planda şüpheli işlemler yapıyor olabilir. Android telefonlarda “Pil”, “Veri Kullanımı” ve “Uygulama İzinleri” bölümlerinden bu detaylara ulaşabilirsiniz.
Uygulamayı Harici Kaynaklardan Yüklemeyin
Google Play veya App Store dışındaki sitelerden APK indirip uygulama yüklemek, ciddi riskler taşır. Bu dosyalar içerisine kötü amaçlı yazılım, trojan veya casus yazılım gizlenmiş olabilir.
🚫 Tavsiye: Sadece resmi mağazalardan uygulama indirin.
Antivirüs veya Güvenlik Uygulaması Kullanın
Güvenilir bir mobil güvenlik uygulaması, zararlı uygulamaları yüklemeden önce algılayabilir veya yüklendikten sonra sizi uyarabilir. Örneğin:
- Bitdefender
- Kaspersky Mobile
- Norton Mobile Security
- Avira Mobile
Gerekli Değilse Uygulamayı Kaldırın
Kullanmadığınız, az işlevi olan ya da çok fazla izin isteyen uygulamaları hemen silin. Gereksiz uygulamalar hem risk hem de cihazınıza yük oluşturur.
Dikkatli Olmak, Güvenliğin İlk Adımıdır
Telefonumuza her indirdiğimiz uygulama, bize kolaylık sağlamak için değil, bazen verilerimize ulaşmak için tasarlanmış olabilir. Bu yüzden indirilen her uygulamayı inceleyerek, bilinçli bir kullanıcı olmak siber güvenliğin temelidir. Unutmayın: Şüphe duymak paranoya değil, dijital çağın gerekliliğidir.
